Iets vertellen, iets duidelijk maken, een boodschap overbrengen: onze hersenen hebben vaak verbluffend weinig nodig om de boodschap te begrijpen.
Een grote woordenbrij zorgt voor een dikke mist. Politici doen dit vaak doelbewust. Voormalig minister-president van Nederland Ruud Lubbers stond bekend om zijn wollig taalgebruik. Hij beantwoordde lastige vragen met zo’n omhaal van woorden dat aan het eind van zijn antwoord niemand meer wist wat de vraag precies was. Hij heeft binnen de politiek veel volgelingen.
De sms-generatie probeert vaak juist zo efficiënt mogelijk te formuleren. Ook de lengte van een tweet is beperkt, dus is bondigheid geboden. Op zich geen slechte training, al kan de tekst dan zo cryptisch en zo summier zijn, dat de lezer geen idee meer heeft waar het over gaat.
Het overkwam me met een sms’je van mijn zoon. Hij had net een eigen telefoon, Whatsapp was nog niet in de lucht en je betaalde voor je sms’jes. Hoe meer tekens je gebruikte, hoe sneller je door je datategoed heen was. Daarom zocht hij naar uiterste efficiëntie in zijn taalgebruik. Ik kreeg van hem het volgende bericht: 10us no keys.
Ik staarde me blind op zijn bericht, maar ik had geen flauw benul waar hij het over had. Hij bedoelde: Tinus, geen sleutels. Hij was bij zijn vriendje Tinus en had geen sleutels meegenomen.
Moet een tekst foutloos zijn om de boodschap over te brengen? Nee. Engels onderzoek maakt duidelijk dat in ons hoofd een soort taalrobot actief is die razendsnel correcties uitvoert. Lees bijvoorbeeld onderstaande tekst. De Albert Breinstein in je hoofd zorgt ervoor dat je de woorden toch direct herkent en begrijpt.
Vlgones een oznrdeeok op een eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is is dat de eretse en de ltaaste ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren, je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheel.’
Dit zet het redigeren van een tekst in een ander licht. Tekstschrijvers hoeven zich geen zorgen te maken dat de boodschap niet overkomt omdat zij heir en daar een ftuoje in een wrood oevr het hfood hbbeen gzeein. Je beijgrpt dan nog seedts waar de tkest oevr gaat.
Ben Tkesthscijrevr
Bijna 1000 lezers gingen je voor.
Ben Tekstschrijver blogt ook op Zorgkaart Nederland, Mijnkwaliteitvanleven.nl, Taalvoutjes (Paus op non actief I Pferdreiten), Schrijven Online, D!scura, Nijkerk Nieuws en Aanlegplaats: thuishaven voor blogs vol literair talent en ook op Aanlegplaats: Ben de Graaf, het interview en De vangst van Ben de Graaf.