Gesprek met Geurtje

Hoe voer je een goed gesprek met iemand met dementie
Geurtje (re): ‘Ik heb ‘m al een béste poos niet meer gezien.’

‘Hoe is het met gekke Gart?’
Geurtje kijkt me verwachtingsvol aan, als een peuter die weet dat dat mooie verhaal nog een keer komt. Ze woont in het zorgverblijf waar ook mijn moeder woont en heeft zich daar gaandeweg ontpopt als haar grote vriendin.

Deel dit blog

Ze schillen samen aardappels en drinken ’s middags bij elkaar een kopje thee op de eigen kamer. Toen mijn moeder buikgriep had en twee dagen bed moest houden, kwam Geurtje op bezoek. De verzorging trof beiden slapend aan, de een in bed, de ander ernaast, hand in hand.

Met gekke Gart bedoelt Geurtje haar neef Gert. Gert is mijn buurman. Hij hielp me ooit met het slopen van een vervallen kippenhokje achterin mijn tuin. Hij beende naar het hok, greep de sponningen van het raam en begon aan het bouwsel te rukken. Later kwam hij terug met een zaag en een moker. Dat werkte beter. Mijn buurman behoort tot de categorie ‘ruwe bolster, blanke pit’.
Geurtje kwam als kind vaak met haar zus op bezoek bij haar neef. Ze vertelt dat de vader van Gert onder het bidden ineens een pet naar haar zus slingerde. Zij had even haar ogen open gedaan. Maar hoe kon de pettengooier dat weten, vraagt ze zich nog steeds af. Had hij zelf ook de ogen open gehad?

‘Het gaat goed met gekke Gart,’ zeg ik. ‘Zal ik vragen of hij een keertje bij je op bezoek komt?’
‘Dat is goed,’ zegt Geurtje, ‘want ik heb ‘m een béste poos niet meer gezien.’ Ze legt daarbij een zware klemtoon op de eerste lettergreep van ‘beste’.
‘Weet je wat het is met die gekke Gart,’ zeg ik, ‘hij is zo gek als een karrad.’ Ik weet wat er dan gebeurt: Geurtje schiet schokschouderend in de lach.
‘Maar in zijn hart is het een goed jong,’ zegt ze. ‘Wil je hem de groeten doen?’

Geurtje neemt een slok van haar koffie, kijkt de tafel rond, kijkt mij weer aan en vraagt: ‘Maar hoe is het eigenlijk met gekke Gart?’
Ik beweeg mee, als een bootje op de golfslag van kabbelend water. ‘Goed hoor,’ zeg ik, ‘zal ik vragen of hij een keer langskomt?’

‘Weet je,’ zegt ze, ‘die Gart is zo gek als een karrad.’ Weer beginnen haar schouders te schudden. ‘Ik heb ‘m een bèste poos niet meer gezien.’
Ik gooi hem er nog maar een keer in, als een cabaretier die na honderd voorstellingen zeker weet dat zijn grap succes heeft. ‘Maar hij is wel zo gek als een karrad.’

‘Dat is goed, doe hem de groeten. En jij mag nog eens langskomen, want ik heb de hele week niet zo gelachen.’

Als de nieuwe lachbui overgetrokken is, maak ik aanstalten om naar huis te gaan. Op weg naar de auto zwaaien de twee vriendinnen vanachter het raam mij na tot ik de hoek om ben.
Een collega omschreef zijn vader ooit als een ‘blije demente’: van elk jenevertje genoot hij of het de eerste in zijn leven was. Geurtje geniet elke keer van het Gart-verhaal of ze het voor het eerst in haar leven hoort. Ik weet in ieder geval waar ik het de volgende keer over ga hebben.

Ben Tekstschrijver

Deel dit blog

Reacties Geef een reactie

  1. Zo liet de moeder van een vriendin de volgende boodschap achter op haar voicemail: ” Suus, wil je me bellen want ik kan je nummer niet vinden en ik wil je wat vragen…”

  2. Leuk om te lezen!
    Op mijn leeftijd begin ik namen te vergeten. Zie ik iemand die ik wel ken, maar hoe heet hij/zij ook alweer.

    Daarover heb ik een anekdote, het zal 1957 zijn geweest. Ik zat toen bij de luchtmacht op Vliegbasis Twenthe. Ik praat in de mess met mijn squadroncommandant. Komt een leuke jonge vrouw naar hem toe en ze raken in gesprek, maar ik merk dat hij haar naam niet weet.

    Zij zegt: ‘U weet toch nog wel wie ik ben majoor?’
    Jazeker zegt hij, de vrouw gaat weg. Dan zegt de commandant tegen mij: ‘Luitenant, aangekleed herkende ik haar niet!’

    En hier nog een: mijn vader had een vriend die dement werd, zijn vriend Willem herkende op het laatst niemand meer. Maar mijn vader bleef langskomen, ook al wist Willem niet meer wie mijn vader was. Mijn vader zei daarover: ‘Willem maakt elke dag nieuwe vrienden.’

  3. Hartstikke mooi verhaal weer, Ben! Mooi als mensen in hun dementie nog zo blijmoedig zijn. Vertederend ook. En helemaal waar, meebewegen (en daarbij misschien soms even op je tong bijten?) werkt het allerbeste.

  4. Mooi blog. Raakt me opnieuw.

    Na het lezen van je ontroerende blog schiet me een persoonlijk verhaal te binnen, wat ik eigenlijk niet durf op te schrijven, maar ach, het is voorjaar, de zon schijnt… dus waarom niet.

    Ik dam al bijna 35 jaar en speel af en toe een echte partij. Dat doe ik dan op zaterdag in een tiental. Ik bak er weinig van, maar doe het graag. Niet lang geleden speelde ik aan bord-6 een vlakke partij waarin ik steeds slechter kwam te staan. Ik ging naar het toilet en nestelde me daarna weer achter het bord. Mijn tegenstander was een eindje aan het kuieren. Ik zag dat ik aan zet was en vond de stand voor mij alleszins meevallen. Ik dacht niet lang na en zette. En toen…oeps, wat een herrie. Om me heen hoorde ik hoongelach. Ik was verhuisd naar bord-4 zonder dat ik er erg in had. Acuut geheugenverlies? Of nog erger?
    Stress speelde geen rol. Ik maak mezelf achter het dambord met een lachend gezicht belachelijk.

    Waarom ben ik dit niet vergeten?

  5. Een mooi, klein en teder portretje. Herkenbaar en waardevol. Ik hoop dat je er zo nog vele mag meemaken en voor ons kunt optekenen.

    Dank je wel.

  6. Prachtig blog.

    Ik denk dat onze medewerkers in ons zorgverblijf Buiten-Land in Putten het ook leuk vinden om dit blog over onze bewoonster Geurtje te lezen. Zal ik hem doorsturen? En zal ik een link maken op onze website http://www.buiten-land.nl?

    1. Hi Yvonne,

      Ik vind het leuk als je het blog doorstuurt en een link plaatst op jullie website. En als medewerkers zich aan willen melden voor mijn maandelijkse blog, dan kan dat heel eenvoudig via deze website. Onder elk blog staat een link ‘Aanmelden blog’. Naam en e-mailadres zijn voldoende.

  7. Wat leuk om te lezen over jouw moeder en mijn moeder. Helaas zit ik in het buitenland en kan dus niet elke week op bezoek komen. Alles wat moeder een beetje dichter bij brengt doet me goed. Jouw moeder is voor Geurtje goud waard, prachtig om de vriendschap tussen de twee dames te zien en nu ook te lezen.

    1. Wat een fijne reactie, en dat helemaal uit Noorwegen. Je moeder mag dan even later vergeten zijn dat je de op bezoek geweest bent, ze heeft het wel heel vaak over je. Haar ‘dochter in Noorwegen’ komt veel langs in de gesprekken, zeg maar gerust net zo veel als Gekke Gart 🙂

  8. Herkenbaar verhaal hoor, zowel privé als professioneel. Om niet helemaal knetter van mezelf te worden, maak ik er een sport van om elke keer toch wat anders te zeggen (grenzend aan de waarheid 🙂 )…

  9. Mooi verhaal weer, Ben!

    In onze familie hadden we tante Mientje. Een zuster van een zwager van mijn vader. Dat lijkt ver weg maar ze kwam altijd op verjaardagen en klokte dan in no time vier apricot brandy’s naar binnen (hét vrouwendrankje van de zestiger jaren). Ze zat altijd al op haar praatstoel maar als ze de hoogte had kon je er geen speld tussen krijgen. Dat wilde je ook niet want haar verhalen waren altijd grappig. Ze nam nooit een blad voor haar mond en haar soms stuitende eerlijkheid stond borg voor de meest gekke situaties.

    Later, kind en tiener af, kwam ik minder op die familieverjaardagen. Zo kwam het dat ik Mientje jarenlang niet meer had gezien. Mijn moeder vertelde me wel hoe het met haar ging en op een zeker moment zei ze dat bij tante steeds meer steekjes los gingen zitten. Ze was van haar hoofd af, heette het. Omdat ze alleen woonde in een groot en bewerkelijk huis moest ze daar op een gegeven moment uit. Ze sloeg het verzorgingshuis over omdat ze daar niet meer op haar plek was. Was ze al nooit het zonnetje in huis, nu kon ze schelden, tieren en vloeken dat het een aard had.

    Eén van de verhalen die in de familie over haar de ronde deed was het volgende: tante Mientje hield – in tegenstelling tot veel mensen – meer van het donker dan van het licht. Omdat ze (toentertijd heel normaal) op een zaal van zes personen lag, bleef het ’s avonds veel te lang licht naar haar zin. Ze placht altijd zo ongeveer met de kippen op stok te gaan. Veel gemopper en geklaag dus. Op een nacht, nadat ze gesmeekt had of het licht nu eindelijk uit mocht, was ze gelukkig in een diepe slaap gevallen. Midden in de nacht werd ze echter wakker en belde om de verpleeghulp.
    “Mag het licht uit”, snauwde ze naar de hulp.
    “Maar Mientje, het licht ís uit”
    “Ik ben toch niet gek, het is hier hártstikke licht. Doe uit dat licht!”
    “Maar Mientje, het licht is echt uit. Wat jij ziet is het licht van de maan.”
    Mien was niet onder de indruk. “Doe toch maar uit”, had ze het laatste woord.

  10. Ik heb genoten van je blog ‘Een goed gesprek met Geurtje’. Ontroerend ook dat er zo’n vriendschap is ontstaan tussen jouw moeder en Geurtje.

  11. Een goede vriendin van ons heeft een zus die op een machtig mooi en eenzaam plekje in de Provence woont. Aan haar huis is een enorme serre gebouwd, maar aangezien de temperatuur in die streek in de zomer tegen de 40 graden loopt, was het in die broeikas niet te harden natuurlijk. Dus er moest elektrische zonwering komen, zowel op het dak als langs de wanden. Met de vriendin en mijn maat Guus Jellema trokken we met een aanhangwagen met materiaal richting Frankrijk en in een paar dagen hadden wij de klus geklaard. Ook de moeder van de zussen was daar aanwezig. De dames hebben ons met de lokale wijnen en elke avond wild konijn in de pot in niet geringe mate verwend. De oude moeder was het spoor tamelijk bijster en meende dat haar dochters nog kleine meisjes waren. Dus kwam ze ons tijdens de klus voortdurend vragen of we haar kinderen hadden gezien en dat vroeg ze ook aan haar eigen dochters. Dat was tragisch en komisch tegelijk. Maar net als wij dachten er een beetje de draak mee te steken, kreeg ze glasheldere momenten. En dan was ze waarachtig niet voor de poes. We lachten wat af en zij het hardst van allemaal. De avonden in het zonnige zuiden waren onbetaalbaar, alleen nuchter je bed in kruipen was nooit haalbaar.

  12. Blog is weer erg leuk en zeer herkenbaar. Ik zie hierboven dat de dochter van Geurtje uit Noorwegen ook gereageerd heeft. Mooie reactie.

  13. Wat is dit weer een heeeerlijk verhaal, Ben!

    Jouw verhalen lees ik altijd heel aandachtig, omdat je zo mooi de technieken toepast: show, don’t tell en andere. Het valt me wel op dat ik daardoor steeds kritischer op boeken word: als er bijvoorbeeld overbodige informatie in staat (zoals ” “….,” zei hij terwijl hij zijn tas op schoot zette”, terwijl de informatie over die tas volledig irrelevant blijkt te zijn), vind ik ze steeds minder prettig om te lezen. Zul jij misschien ook wel last van hebben…?

  14. Te leuk om te lezen. Lieve Marrie is op de dagbehandeling geweest waar ik heb gewerkt. Grappig dat ik dit nu tegenkom.

  15. Ik heb dit blog van je moeder en Geurtje gelezen via Facebook. Ik ben een dochter van de fam. Van Leeuwen van Ons Belang. Je moeder bracht regelmatig doosjes Merci of fruit of iets dergelijks bij mijn ouders. Ten tijde van het ziekbed van mijn vader. Zo lief.

  16. Nog een prachtige en oh zo veelzeggende uitspraak van de helaas inmiddels overleden moeder van een vriendin: “Ik ben verdwaald in mijn eigen leven.”

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *